![](/media/lib/571/n-ostriv1-41408097cd97e0804b5d4399c4e01ecb.jpg)
Niezwykły cmentarz w pobliżu Kijowa łączy Ruś Kijowską, Polskę i plemiona Bałtów
30 stycznia 2024, 11:12Na pochodzącym z X/XI wieku cmentarzu w pobliżu wsi Ostriv 80 km na południe od Kijowa nad rzeką Roś, archeolodzy odkryli pochówki kobiet z owijającymi szyję naszyjnikami z brązu. Najbliższe podobne naszyjniki znaleziono na północnym-wschodzie Polski we wsi Szurpiły w pobliżu granicy z Litwą. Na cmentarzu w Ostrivie znajduje się ponad 100 pochówków kobiet i mężczyzn. Dotychczas znaleziono tam broń, biżuterię, archeolodzy stwierdzili, że część zmarłych chowano w drewnianych trumnach, a u stóp niektórych z nich pozostawiono wiadra.
![](/media/lib/475/n-bialykarzel-476f0ded96c87da77f3316617cbf6b4b.jpg)
Tajemniczy obiekt w układzie podwójnym może być czymś, czego astronomowie szukali od dawna
19 stycznia 2024, 13:01W gromadzie kulistej NGC 1851 astronomowie zauważyli niespotykany układ podwójny, którego natury nie potrafią wyjaśnić. Przynajmniej jeden jego elementów jest prawdopodobnie pozostałością – chociaż nie bezpośrednio – masywnej gwiazdy, która zakończyła życie jako supernowa. Naukowcy przyjrzeli się nietypowemu układowi za pomocą radioteleskopu MeerKAT z Południowej Afryki i detektorów którymi dysponuje Instytut Radioastronomii im. Maxa Plancka. Odkryli słabe impulsy, dzięki którym odkryli naturę jednego z obiektów układu.
![](/media/lib/570/n-chanchan-dca914f840686c32b9eb1ffd7a6714af.jpg)
Kultury prekolumbijskie i hiszpańscy kolonizatorzy zanieczyścili Antarktydę metalami ciężkimi
12 stycznia 2024, 17:44Ludzie zanieczyszczali środowisko metalami ciężkimi na długo przed epoką przemysłową. Badania takie są prowadzone przede wszystkim dla półkuli północnej i dowiedzieliśmy się z nich o zanieczyszczeniach powodowanych przez starożytny Rzym czy o wpływie wydarzeń politycznych w średniowiecznej Anglii na stan zanieczyszczeń. Teraz podobne badania przeprowadzono dla Półkuli Południowej i w lodach Antarktydy znaleziono ślady zanieczyszczeń generowanych przez rdzenne kultury Ameryki Południowej oraz hiszpańskie kolonie.
![](/media/lib/569/n-fs_dlakopalniwiedzy-ead3dbd40d54157c55d4c86d9ec73783.jpg)
Narodowe Centrum Badań Jądrowych i Instytut Fizyki PAN organizują konkurs dla uczniów
4 stycznia 2024, 09:51Narodowe Centrum Badań Jądrowych i Instytut Fizyki Polskiej Akademii Nauk zapraszają uczniów szkół ponadpodstawowych oraz uczniów VII i VIII klas szkół podstawowych do udziału w XIX edycji konkursu Fizyczne Ścieżki. To konkurs prac proponowanych przez uczniów. Uczestnicy sami określają temat swojej pracy i wybierają, w której kategorii chcą startować. Do wyboru są praca naukowa, pokaz zjawiska fizycznego oraz esej. Na prace konkursowe organizatorzy czekają do 31 stycznia 2024 roku.
![](/media/lib/569/n-osada-df59946a982283c995e0a5e53c35d7a1.jpg)
Wegetarianie z megaosad. Roślinna dieta mieszkańców osad kultury Cucuteni-Trypole
27 grudnia 2023, 12:00Około 6500 lat temu na terenie dzisiejszej Ukrainy i Mołdawii pojawiła się kultura Cucuteni-Trypole. Jej przedstawiciele zakładali olbrzymie osady, w których mieszkały tysiące osób. Największa ze znanych nam osad miała co najmniej 15 000 mieszkańców, była największą miejscowością na świecie. Tak olbrzymia liczba ludności wymagała odpowiedniego zaopatrzenia w żywność.
![](/media/lib/568/n-dzien-swira-dccbd86cc633ffffb1d6185e2b0e5c8e.jpg)
Komedie, które warto znać
18 grudnia 2023, 18:16Kochamy się śmiać. Musimy się śmiać. Rzeczywistość za oknem nigdy nas nie oszczędzała, więc możliwość odreagowania to podstawa. Na szczęście polscy twórcy co jakiś czas zaskakują błyskotliwą komedią.
![](/media/lib/567/n-swiatynia-60f4b93bb0c2afd3eb7a6b19f7f88c22.jpg)
W pobliżu słynnego Sutton Hoo znaleziono pogańską świątynię królów Anglii Wschodniej
1 grudnia 2023, 18:13W Rendlesham w Suffolk, w pobliżu słynnego Sutton Hoo, gdzie w ubiegłym wieku znaleziono nietknięty królewski pochówek na łodzi, odkryto ślady przedchrześcijańskiej świątyni sprzed 1400 lat. Wcześniej informowaliśmy o znalezieniu w tym miejscu wielkiej sali używanej przez pierwszych królów Anglii Wschodniej oraz warsztatów, w których mogły powstać przedmioty znalezione w Sutton Hoo. Wykopaliska prowadzone są w ramach projektu Rendlesham Revealed, w którym czynny udział biorą mieszkańcy Suffolk.
![](/media/lib/567/n-zawieszka-4126a043e668366b8db22e0517ac153c.jpg)
Złota zawieszka z okolic Sandomierza to ślad po przebywających tutaj Gotach
29 listopada 2023, 10:38Nadwiślańska Grupa Poszukiwawcza Stowarzyszenia „Szansa” znalazła we wsi Daromin w powiecie sandomierskim kilka przedmiotów z IV–V wieku, w tym srebrne monety i fibule. Jednak najciekawszym zabytkiem jest niewielka złota zawieszka, która stanowiła część naszyjnika lub kolii. Zawieszki takie – główne srebrne – znane są z terenów Ukrainy, Mołdawii i Rumunii, gdzie w przeszłości mieszkała ludność kultury czerniachowskiej i Sântana de Mureș, identyfikowanej z Gotami
![](/media/lib/567/n-chopin-63de30e1d579069531c585642bc6230a.jpg)
Pobrali materiał genetyczny z grobów rodziców i siostry Chopina, by poznać prawdę o jego śmierci
27 listopada 2023, 13:34Przed kilkoma dniami z grobów rodziców i siostry Fryderyka Chopina pobrano materiał genetyczny. To część projektu badawczego, w ramach którego Narodowy Instytut Fryderyka Chopina we współpracy z Uniwersytetem Medycznym we Wrocławiu oraz Instytutem Genetyki Człowieka PAN chce zdobyć informacje chorobach, na które cierpiał kompozytor
![](/media/lib/567/n-patroruri-0fbbdcd9392d59a6aaa2409433c53e41.jpg)
W ciągu 60 lat lodowce Peru straciły 56% powierzchni
24 listopada 2023, 12:26Pomiędzy rokiem 1962 a 2020, zatem w ciągu zaledwie 58 lat, powierzchnia górskich lodowców w Peru skurczyła się o 56,22%, poinformowała Mayra Mejía z Instituto Nacional de Investigación en Glaciares y Ecosistemas de Montaña (Inaigem – Narodowy Instytut Badań nad Lodowcami i Ekosystemami Górskimi). Tymczasem w kraju tym znajduje się aż 68% wszystkich światowych lodowców położonych w strefie tropikalnej. Tylko w latach 2016–2020 w wyniku globalnego ocieplenia w Peru zniknęło 175 lodowców.